Việt Nam đang tiến gần đến một cột mốc quan trọng khi tổ chức cung cấp chỉ số chứng khoán toàn cầu FTSE Russell chuẩn bị công bố quyết định về việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Nếu được chấp thuận, Việt Nam sẽ chính thức gia nhập nhóm “thị trường mới nổi”, cùng với các nền kinh tế lớn trong khu vực như Trung Quốc và Ấn Độ. Đồng thời, động thái này còn có thể mở ra hàng tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài đổ vào Việt Nam trong thời gian tới.
Hiện tại, Việt Nam vẫn đang được FTSE và MSCI xếp hạng là “thị trường cận biên” (frontier market) – một nhóm đầu tư được xem là rủi ro cao hơn, khiến nhiều quỹ đầu tư tổ chức và quỹ chỉ số thụ động không thể tham gia vào cổ phiếu Việt Nam.
Theo thông báo của FTSE, quyết định chính thức sẽ được công bố sau khi thị trường Mỹ đóng cửa vào ngày 7/10 trong khuôn khổ kỳ đánh giá thường niên.
Kỳ vọng sau nhiều năm trong danh sách theo dõi
Từ năm 2018, Việt Nam đã nằm trong “watchlist” – danh sách theo dõi nâng hạng của FTSE. Trong thời gian qua, Chính phủ và các cơ quan quản lý đã liên tục thực hiện nhiều cải cách quan trọng để đáp ứng các tiêu chí khắt khe của tổ chức này, như cải thiện khả năng thanh toán ngoại hối, nâng cấp hệ thống giao dịch và tăng tính minh bạch của thị trường.
Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng gần đây bày tỏ sự tự tin rằng Việt Nam sẽ sớm được FTSE nâng hạng. Tuy nhiên, kể cả khi có kết quả tích cực, việc chính thức áp dụng sẽ cần ít nhất 6 tháng theo quy trình của FTSE. Dù điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam có thể chưa đạt mục tiêu lọt vào rổ “thị trường mới nổi” trong năm 2025, nhưng đây vẫn là một bước tiến đáng kể trên hành trình hội nhập tài chính quốc tế.
Trong khi đó, MSCI – tổ chức xếp hạng có tiêu chuẩn cao hơn, chưa có kế hoạch nâng hạng Việt Nam trong tương lai gần.
Tác động: Cơ hội dòng vốn hàng tỷ USD
Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện có khoảng 1.600 doanh nghiệp niêm yết, với tổng giá trị vốn hóa hơn 300 tỷ USD. Việt Nam đang chiếm tới 36% tỷ trọng của chỉ số FTSE Frontier, cao nhất trong nhóm các quốc gia cận biên như Bangladesh, Kenya hay Morocco.
Nếu được nâng lên hạng “thị trường mới nổi thứ cấp”, Việt Nam sẽ đứng chung nhóm với Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia và Ả Rập Xê Út, dù tỷ trọng ban đầu sẽ khiêm tốn hơn.
Theo ước tính của HSBC, Việt Nam có thể chiếm 0,5% tỷ trọng trong chỉ số FTSE Emerging Markets, tương ứng dòng vốn vào khoảng 3,4 tỷ USD, trong đó 1,5 tỷ USD đến từ các quỹ chỉ số thụ động.
Ngân hàng Thế giới (World Bank) thậm chí dự báo lượng vốn ngắn hạn có thể đạt 5 tỷ USD trước và sau thời điểm nâng hạng, bao gồm cả dòng vốn chủ động và thụ động.
Dù vậy, giới phân tích trong nước vẫn giữ thái độ thận trọng. Mirae Asset Securities nhận định rằng “câu chuyện nâng hạng không còn là động lực chính thúc đẩy thị trường như trước”.
Chuyên gia chứng khoán Hoàng Huy (Maybank Securities) cũng cho rằng, trong trường hợp quyết định bị trì hoãn, tâm lý nhà đầu tư – cả trong và ngoài nước – sẽ không bị ảnh hưởng tiêu cực đáng kể.
Một năm bứt phá của thị trường Việt Nam
Dù dòng vốn ngoại vẫn có phần dè dặt, chỉ số VN-Index đã tăng hơn 30% từ đầu năm, trở thành một trong những thị trường chứng khoán tăng mạnh nhất châu Á.
Sự tăng trưởng này phản ánh kỳ vọng lớn vào triển vọng nâng hạng, cũng như niềm tin vào nền kinh tế năng động và khả năng phục hồi mạnh mẽ của Việt Nam trong bối cảnh khu vực còn nhiều biến động.
Vậy nên, nếu quyết định từ FTSE Russell mang tính tích cực, Việt Nam sẽ tiến gần hơn bao giờ hết tới mục tiêu trở thành “thị trường mới nổi”, mở ra cánh cửa đón nhận nguồn vốn đầu tư toàn cầu, và khẳng định vị thế ngày càng vững chắc của mình trong bản đồ tài chính châu Á.
