Cộng hòa Dân chủ Timor-Leste hay tên thường gọi là Đông Timo là mảnh ghép cuối cùng của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (gọi tắt là ASEAN). Sự kiện gia nhập diễn ra tại Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 tổ chức ở Kuala Lumpur, Malaysia.
Đông Timor là một quốc gia khá mới và trong xuyên suốt tuổi đời 50 năm, các đời lãnh đạo đã tích cực đưa Đông Timor gia nhập ASEAN nhưng đều bất thành. Nguyên nhân nằm ở nhiều khó khăn lớn mà quốc gia này vẫn gặp phải trong thời gian dài. Với dân số 1,4 triệu người và nền kinh tế mới chỉ đạt khoảng 2 tỷ USD (tức chỉ là phần cực nhỏ trong tổng GDP khoảng 3.800 tỷ USD của toàn khối ASEAN).
Vậy nên trong một thời gian dài, ASEAN dù là hiệp hội của các quốc gia Đông Nam Á nhưng chỉ có 10 trên 11 nước là thành viên. Tuy nhiên, sự việc gia nhập ASEAN của Đông Timor mang nhiều ý nghĩa biểu tượng lẫn chiến lược lớn đối với khu vực Đông Nam Á trong tương lai.
Sau khi gia nhập, Đông Timor sẽ hưởng các quyền lợi của thành viên ASEAN như tham gia Hiệp định thương mại tự do, miễn thuế đến thị trường hơn 600 triệu dân đang trên đà kinh tế phát triển nhanh, sức mua lớn.
Quyền lợi khi tham gia ASEAN?
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập năm 1967. Tổ chức này hướng đến mục tiêu thúc đẩy hòa bình, ổn định, hợp tác kinh tế và phát triển bền vững trong khu vực.
Thành viên ASEAN được hưởng nhiều quyền lợi quan trọng, bao gồm: quyền tiếp cận thị trường chung và tự do hóa thương mại nội khối (AFTA), ưu đãi thuế quan, cơ hội tham gia các hiệp định thương mại lớn như RCEP, cùng cơ chế hợp tác về đầu tư, giáo dục, y tế, và ứng phó biến đổi khí hậu. Ngoài ra, ASEAN còn giúp các quốc gia nhỏ nâng cao vị thế quốc tế, tiếp cận nguồn vốn và công nghệ từ các đối tác đối thoại như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU hay Hoa Kỳ.
Đồng thời đây cũng là cơ hội để liên kết giao thương giữa Đông Timor và các nước trong khu vực, tức mở ra nhiều cơ hội đầu tư và tận dụng nguồn nhân lực trẻ, và giá thành rẻ ở quốc gia này. Các doanh nghiệp sẽ nhanh chóng tận dung nguồn tài nguyên dầu khí, khí đốt. Theo thống kê của World Alats, ngành dầu khí hiện chiếm tới khoảng 70-80% GDP của Đông Timor và khoảng 90% xuất khẩu.
Tuy nhiên, Đông Timor vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức lớn về hạ tầng, lao động ít kỹ năng nên khi tích hợp vào thị trường cạnh tranh cao của ASEAN không phải chuyện đơn giản. Vì vậy, việc gia nhập ASEAN trở thành một cơ hợi Đông Timor chứng minh khả năng của mình mà còn là một bài kiểm tra sức đầu tư của những quốc gia ASEAN có tiềm lực như Singapore, Thái Lan hay Việt Nam.
