Thành tích thương mại không mấy ấn tượng đôi khi khiến công chúng dễ bỏ qua những album chứa đựng nhiều sáng tạo táo bạo và giá trị nghệ thuật sâu sắc. Trong bối cảnh đó, vẫn có những sản phẩm âm nhạc nổi bật không chỉ ở mặt ý tưởng mà còn ở cách triển khai âm thanh và cảm xúc.
Dưới đây là một số album xuất sắc đã được phát hành trong năm 2025, xứng đáng để lắng nghe trọn vẹn, dù có thể chúng chưa được đánh giá đúng mức.
2025’ – HAY KHÔNG HAY LẮM – Dzung
Chỉ với tiếng đàn guitar hòa cùng âm hưởng dân ca, nó như một chuyến tàu tâm tưởng khẽ lăn bánh từ Nha Trang, xuôi về miền Tây, rồi ngược ra đất Bắc, trước khi trở lại nơi phồn hoa Sài Gòn.
Album là kết tinh của hành trình rong ruổi hai năm dọc theo dải đất hình chữ S của nghệ sĩ Dzung (Phạm Việt Dũng), nơi từng miền đất, từng con người để lại âm sắc trong từng phím đàn.
Tên album thoạt nghe có vẻ rối rắm: 2025: Hay Không Hay Lắm. Nhưng đó thực ra là một phép chơi chữ tinh tế và duyên dáng. Con số 5, trong tiếng Việt, có nhiều cách gọi — “lăm” ở miền Nam, “nhăm” ở miền Bắc. Dzung tinh nghịch đặt thêm dấu sắc lên số “2025”, biến nó thành một cặp câu hỏi đáp ẩn ý ngay trên bìa đĩa:
20 đọc là “hai không” gần âm với HAY KHÔNG?
25 có thể đọc là “hai lăm” thêm dấu sắc thì thành HAY LẮM!
ả – marzuz
Được đầu tư kỹ lưỡng cả về âm thanh lẫn concept, album ả là một trải nghiệm đắm chìm vào thế giới của một mối quan hệ độc hại, không nhằm phán xét, mà để đồng cảm và lắng nghe những cảm xúc sai lạc thường bị giấu kín nơi góc khuất của đô thị phồn hoa.
Giọng hát cao, khàn một cách tự nhiên tưởng chừng là điểm yếu, nhưng chính cái cảm giác như sắp vỡ òa trong nước mắt ấy lại khiến người nghe bủa vây trong nhịp điệu dồn dập, như đứng giữa lằn ranh của một cơn thảm họa cảm xúc.
Về mặt kỹ thuật, đây là một album hiếm hoi ngày nay sử dụng panning (một thủ thuật thu âm ở những năm 1960) khéo léo kết nối các bài hát lại như những phép chuyển cảnh tức thời, đưa người nghe du hành qua từng không gian cảm xúc mà không cần lời giải thích.
EVE: ROMANCE – BIBI
Toàn bộ album mang sắc thái trẻ trung, hợp thời, hòa nhịp cùng làn sóng K-Pop đương đại qua chuỗi ca khúc pha trộn chất liệu R&B, bubblegum pop và chút bossa nova mượt mà như một làn gió mùa hè. Thế nhưng, điểm khiến nó thực sự khác biệt lại nằm ở chiều sâu ý niệm với những lớp tham chiếu dày đặc đến thần thoại, tôn giáo và lịch sử.
Từ câu chuyện Kinh Thánh về Adam và Eve, bi kịch tình yêu giữa Scott và Zelda Fitzgerald, đến hình tượng Pygmalion trong thần thoại Hy Lạp… tất cả được lồng ghép tinh tế vào ca từ, như những mạch ngầm chảy dưới vẻ bề ngoài sáng bóng.
Album tactic đến nhưunxg vấn đề khá nhạy cảm ở Hàn như mối quan hệ không lành mạnh giữa thần tượng và người hâm mộ, tình dục từ góc nhìn phụ nữ, xu hướng tính dục và nữ quyền.
EUSEXUA – FKA Twigs
Internet có truyền thuyết đô thị rằng nếu bạn cần tạo ra từ mới cho một sản phẩm âm nhạc, nó sẽ là một cuộc cách mạng (tương tự như Motomami của Rosalía hay Fergalicious của Fergie).
EUSEXUA mang đến cảm giác trống rỗng, mơ màng như sau vài ly rượu, nhưng cũng là khoảnh khắc chờ đợi bùng nổ cảm xúc một yên tĩnh đầy năng lượng. Âm điệu chung gợi không khí của những buổi rave ngầm tại Prague, không ồn ào náo nhiệt mà lặng lẽ, âm ỉ, ở những con hẻm lúc 3 giờ sáng. Sự giải tỏa đến qua những đoạn drop nặng nề, những điệu nhảy bản năng, không cần sự công nhận.
Album đan xen giữa những bản nhạc dễ thấm như Perfect Stranger, Childlike Things và các track avant-garde như Eusexua, Room of Fools đầy hỗn loạn và trừu tượng.
Toàn bộ trải nghiệm như một chuyến du hành cảm xúc lên xuống liên tục, lơ lửng giữa trạng thái mất phương hướng và thăng hoa, giữa sự hoang dại và trong trẻo. Như đang lân lân trôi giữa bầu trời đầy sao, không cần biết mình đang đi đâu, chỉ biết rằng mình đang cảm được mọi thứ.
FUNNY little FEARS – Damiano David
Tạm gác lại phong cách rock cá tính từng gắn liền với tên tuổi Måneskin, Damiano David ra mắt solo với một hình hài hoàn toàn khác với nhạc pop đơn giản, dễ nghe và nhiều suy tư. Sự chuyển hướng hình ảnh đột ngột này khiến anh không tránh khỏi làn sóng chỉ trích thái quá từ khán giả, dẫn đến việc nhiều người bỏ qua một trong những album mạch lạc và dễ thấm nhất năm.
FUNNY little FEARS khoác lên mình dáng vẻ của một album pop hiện đại, được cấu trúc như một quyển nhật ký đầy cảm xúc. Dù không còn tỏa sáng rực rỡ theo kiểu bốc lửa, nhễ nhại của rock, Damiano vẫn khiến người nghe dừng lại ở từng câu chữ. Anh lặng lẽ phát sáng trong những khoảng lặng, bằng cách bóc tách cảm xúc từng lớp một và chính lối ngân nga, nhả chữ độc đáo ấy đã tạo nên dấu ấn khác biệt cho một hành trình mới mẻ nhưng đầy chân thành.
HEAVY METAL – Cameron Winter
Đừng để cái tên đánh lừa bạn, Heavy Metal chẳng hề gầm rú tiếng guitar điện hay dồn dập trống đôi như ta thường hình dung. Suốt hơn 43 phút, album này chỉ là sự kết hợp của những nhạc cụ giản dị như guitar thùng, trống, và đôi khi có cả tiếng bass ngây ngô được chơi bởi một cậu bé 5 tuổi mà Cameron Winter tình cờ thu âm cùng trong một cửa hàng nhạc cụ, nơi anh ghi lại phần lớn dự án.
Toàn bộ album gợi lên cảm giác như một bản thu tự phát trong gara hay tầng hầm với âm thanh thô ráp, chưa mài giũa, nhưng chính điều đó lại khiến nó chân thật đến lạ. Khi lắng nghe, ta có thể hình dung một fan cuồng của The Rolling Stones hay Bob Dylan, đang loạng choạng bước qua thời kỳ hậu thanh xuân, mang theo nỗi buồn emo đặc sệt của những năm 2000.
Có lẽ, thứ duy nhất “heavy” ở đây chính là phần nội dung nói về sự mất phương hướng, cô lập, nghiện ngập, niềm tin méo mó nơi tuổi trưởng thành. Những chủ đề nặng nề ấy lại được truyền tải bằng giọng điệu hài hước, châm biếm, thậm chí có phần coi thường giá trị cuộc sống như thể đùa cợt là cách duy nhất để chịu đựng.
choke enough – Oklou
Mùa hè brat có thể kết thúc nhưng ta sẽ còn thấy ảnh hưởng của nó kéo dài trong ít nhất là ba năm nữa. Album đầu tay của Oklou, choke enough với sự góp mặt của A.G. Cook và Danny L. Harle là một bản hòa giữa phong cách điện tử Y2K và chất giai điệu cổ tích Trung Cổ.
Phần sản xuất giàu cảm xúc là vai chính khiến phần lời đôi khi có vẻ gượng gạo khi so sánh. Tuy vậy, vẫn có những mạch ngữ nghĩa đan cài xuyên suốt từ hình nỗi ám ảnh bị người khác nhìn thấu đến những câu chuyện về mối quan hệ rắc rối đến nghẹt thở, tất cả tạo nên một thế giới âm nhạc đầy uẩn khúc và mê hoặc.
SABLE, fABLE – Bon Iver
Bon Iver nổi lên với nhạc folk, dòng nhạc từng bị xem là dành cho người lớn tuổi, nhưng anh chưa bao giờ chịu đứng yên trong khuôn mẫu ấy.
Trước đây, anh từng mang đến cho thể loại này một diện mạo mới, bằng cách hòa trộn các kỹ thuật điện tử để tạo nên thứ âm thanh u sầu, méo mó và đầy ám ảnh. Nhưng với SABLE, fABLE, Bon Iver lại thử tiếp cận 1 cách khác. Ở nhiều phân đoạn, anh gần như hát mộc hoàn toàn, để giọng hát thô ráp, mong manh lộ rõ. Anh nhân đôi những thử nghiệm pop, đồng thời khéo léo vay mượn từ R&B và cả chất đồng quê hoài niệm với tiếng đàn lap-steel ngân nga.
Trong một thời đại mà nghệ sĩ thường bị gắn với hình ảnh khổ đau để được xem là “sâu sắc,” việc Vernon lựa chọn bước ra khỏi nỗi buồn quen thuộc. Không phải bằng tiếng cười lớn, mà bằng một niềm vui nhỏ, bền bỉ và chân thành đầy can đảm.
Life Is Beautiful – Larry June/ 2 Chainz/ Alchemist
Trong thời điểm mà rap thường gắn liền với trap dữ dội và những thế giới hỗn loạn của Playboi Carti hay Travis Scott, Life Is Beautiful lại như một cơn mưa nhẹ giữa sa mạc, chân phương, chậm rãi và đầy hoài niệm. Bộ ba Larry June, 2 Chainz và nhà sản xuất The Alchemist gặp nhau trong album này tại điểm giao thoa giữa những nhịp beat lặng lẽ, âm hưởng boom-bap cổ điển và những mẩu chuyện đời thường: từ việc đi mua bánh mì kèm kem phô mai đến thói quen tập thể dục buổi sáng.
Có thể với một số người, Life Is Beautiful hơi đơn điệu, thậm chí buồn chán. Nhưng chính sự giản dị đó lại khiến nó nổi bật giữa một bối cảnh hip-hop ngày càng ồn ào, trưng trổ. Album không cố phá vỡ khuôn mẫu, nhưng lại vô tình phá vỡ xu hướng, như một bài học nhập môn cho người mới về thứ rap nguyên bản: chỉ cần nhịp, lời và một tâm trạng. Thế là đủ.
DeBÍ TiRAR MáS FOToS – Bad Bunny
Bad Bunny một lần nữa khẳng định rằng âm nhạc là ngôn ngữ vũ trụ (còn cả toán học nữa!) khi DeBÍ TiRAR MáS FOToS có thể cuốn hút người nghe ngay từ những đoạn hook bắt tai, mà không đòi hỏi họ phải hiểu tường tận bối cảnh văn hóa Puerto Rico.
Nhưng nếu bạn dành thời gian đào sâu, album mở ra như một bức thư tình gửi đến quê hương. Một lời tri ân sâu sắc đến lịch sử, văn hóa và ký ức cá nhân gắn liền với mảnh đất đã nuôi dưỡng anh. Sau nhiều năm xa xứ, Bad Bunny quay trở về bằng âm nhạc, kể lại những câu chuyện về vẻ đẹp thiên nhiên, sự phức tạp của đời sống chính trị và di sản văn hóa của Puerto Rico qua những thể loại giàu bản sắc như salsa, plena, bomba hay bachata tất cả hòa quyện một cách sống động và đầy cảm xúc.
Esquire Việt Nam
