Tư duy trái chiều – Lối đi của người tạo ra cuộc chơi
Những tên tuổi như Steve Jobs, Bill Gates hay Mark Zuckerberg đều bắt đầu hành trình của mình không phải với vốn liếng tiền bạc, mà với ý tưởng và sự bền bỉ. Họ nhìn vào những điều chưa xảy ra và đặt câu hỏi về khả năng biến nó thành hiện thực. Đó chính là tư duy của những “game-changers” – những người thay đổi luật chơi.
Theo Robert Kennedy, “Một số người nhìn vào những gì đang xảy ra và hỏi tại sao. Tôi mơ về những điều chưa từng xảy ra và hỏi: tại sao không?” Chính tinh thần ấy đã tạo nên những cuộc cách mạng công nghệ, thay đổi diện mạo nhân loại chỉ trong vài thập kỷ.
Cái giá của sự khác biệt
Tư duy đổi mới không bao giờ là con đường dễ dàng. Lịch sử đã chứng kiến nhiều cá nhân bị chối bỏ, phê phán hay thậm chí trả giá bằng sinh mạng vì dám đi ngược lại trật tự cũ. Những câu hỏi của họ chưa được hình thành thì đã bị định kiến vùi dập. Galileo từng bị xử tội vì nói trái đất quay quanh mặt trời, Socrates phải uống thuốc độc vì những tư tưởng “quá nguy hiểm” với xã hội thời bấy giờ.
Trong xã hội hiện đại, sự bảo thủ có thể không còn mang hình hài đàn áp khốc liệt, nhưng vẫn hiện diện qua những nhóm lợi ích, sự ù lì trong tổ chức, và thói quen cũ kỹ ăn sâu trong tư duy tập thể.
Tư duy sáng tạo là vũ khí của thời đại
Trong thời đại toàn cầu hóa và thế giới phẳng, tài sản quý giá nhất không phải là vốn hay tài nguyên, mà là chất xám và tư duy đổi mới. Một cá nhân, một doanh nghiệp hay một quốc gia nếu không sáng tạo, sẽ tụt lại phía sau.
Đổi mới tư duy không chỉ là đòi hỏi của thị trường, mà còn là nhu cầu sống còn để bước ra khỏi vòng lặp của nghèo đói, tụt hậu. Đó là lý do vì sao giáo dục, đạo đức, và văn hóa sáng tạo cần trở thành nền tảng của nền kinh tế hiện đại.
Thế hệ trẻ: Đừng ngừng đặt câu hỏi
Với lớp người trẻ, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang vươn lên trong dòng chảy kinh tế toàn cầu, khả năng đặt câu hỏi và tư duy độc lập là kỹ năng thiết yếu. Hãy liên tục chất vấn hiện tại, đào sâu lý do vì sao một thực trạng tồn tại, và tìm kiếm hướng đi mới thay vì lặp lại cái cũ.
Như Einstein từng châm biếm: “Có hai thứ là vô hạn – vũ trụ và sự ngu xuẩn của con người. Và tôi không chắc về vũ trụ.”
Cuộc sống là thay đổi. Để tạo nên sự thay đổi, điều đầu tiên cần làm là không ngừng đặt câu hỏi.
