Mọi nỗi kinh dị đều khởi nguồn từ một câu chuyện. Có câu chuyện mang màu sắc tâm linh, có câu chuyện chỉ đơn giản là tấm gương soi những ngóc khuất trong tâm lý con người. Và chính ở đó, văn học kinh dị tìm thấy sức mạnh của mình.
Những câu từ trở thành tấm gương phản chiếu những nỗi sợ nguyên thủy nhất. Nó không phải bóng ma hay quái vật, mà là cảm giác bất an khi con người đối diện với điều mình không thể kiểm soát. Nếu điện ảnh khuếch đại nỗi sợ bằng âm thanh, hình ảnh và ánh sáng, thì văn học kinh dị vận hành trong im lặng. Đó là lúc trí tưởng tượng tự tạo ra bóng tối của riêng mình.
Thay vì hoá trang hay tìm đến phim kinh dị, hãy thử bước vào Halloween bằng con đường tĩnh lặng hơn, qua năm quyển sách khiến bạn rùng mình chỉ bằng ngôn từ.
Frankenstein – Mary Shelley
Xuất bản năm 1818, kiệt tác của Mary Shelley — khi ấy chỉ 18 tuổi, Frankenstein kể về Victor Frankenstein — người đàn ông mang khát vọng tái tạo sự sống bằng trí tuệ con người. Nhưng ngay khoảnh khắc sinh vật do chính tay mình tạo ra cử động, Frankenstein nhận ra rằng thực chất sinh vật lai tạo của ông lại chính là quái vật.
Frankenstein không chỉ là một tiểu thuyết kinh dị kinh điển, mà còn được xem như viên gạch nền đầu tiên của thể loại khoa học viễn tưởng. Câu chuyện về Victor Frankenstein và sinh vật mà anh ta tạo ra đã gợi nên nỗi sợ sâu xa hơn. Đó chính là nỗi sợ về tham vọng, về sự cô lập, và về hậu quả khi trí tuệ vượt khỏi ranh giới đạo đức. Hai thế kỷ trôi qua, Frankenstein vẫn là tấm gương soi rọi thời đại, nơi “quái vật” đôi khi chính là con người chúng ta.
Ripe — Sarah Rose Etter
Được Time, Huffington Post, Kirkus và nhiều tờ báo lớn bình chọn là “Cuốn sách hay nhất năm”, Ripe là một câu chuyện kinh dị hiện sinh ẩn mình trong thế giới công sở hiện đại. Tác giả Sarah Rose Etter theo chân Cassie — một phụ nữ trẻ làm việc trong môi trường startup ở Thung lũng Silicon. Nhưng nó thực chất là một cơn ác mộng — nơi năng suất làm việc được tôn sùng như tôn giáo và kiệt quệ trở thành chuẩn mực sống.
Khi danh vọng và địa vị dần nuốt chửng bản ngã, Cassie phải tự hỏi mình sẵn sàng đánh đổi bao nhiêu để được gọi là thành công. Không có bóng ma hay máu me, Ripe khiến người đọc rùng mình bằng thứ kinh dị quen thuộc nhất — sự trống rỗng và bất an của chính đời sống hiện đại.
Bogiwan: Quỷ săn người – Sawamura Ichi
Ẩn mình trong truyền thuyết dân gian Nhật Bản, Bogiwan không chỉ dọa bằng tiếng gọi lạnh gáy giữa đêm, mà bằng chính sự mong manh trong mối liên kết giữa con người. Tác giả Sawamura Ichi kể câu chuyện về Hideki, người đàn ông tưởng như có tất cả: gia đình, lẫn công danh, sự nghiệp. Cho đến khi một thực thể cổ xưa bước vào đời anh, và mọi thứ bắt đầu tan rã.
Bogiwan là sự pha trộn giữa tâm linh và bi kịch hiện đại – nơi “quỷ dữ” đôi khi không đến từ núi rừng, mà từ nỗi sợ, tội lỗi, và những điều chưa được gọi tên trong chính mái nhà của ta. Nhịp kể dồn dập, kết cấu đa tuyến cùng lối miêu tả rành rọt, ám ảnh giúp tác phẩm đạt đến độ căng thẳng của một bộ phim kinh dị hạng nhất. Không ngạc nhiên khi cuốn sách giành Giải thưởng Tiểu thuyết Kinh dị Nhật Bản 2015 và được đạo diễn Nakashima Tetsuya chuyển thể thành phim điện ảnh It Comes (2018).
Tết ở làng Địa ngục — Thảo Trang
Lấy bối cảnh một ngôi làng miền núi chìm trong sương, nơi những cái chết bí ẩn liên tiếp xảy ra đúng dịp Tết, Tết ở làng Địa Ngục khơi gợi nỗi sợ hãi rất Việt Nam — vừa nhuốm màu tâm linh, vừa thấm đẫm bi kịch con người.
Tác giả Thảo Trang, vốn xuất thân từ văn học mạng, khéo léo tạo nên bầu không khí ngột ngạt và ám ảnh bằng chất liệu dân gian, nơi ranh giới giữa người sống và linh hồn chỉ mỏng như sợi khói hương đêm giao thừa. Dân làng sống cùng nỗi ám ảnh về truyền thuyết, sự đổ lỗi đời trước và những bóng mờ lịch sử Truông Nhà Hồ. Nhân vật ông Thập — người được báo mộng về linh hồn mặc quan phục đỏ, trở thành mắt xích mở ra chuỗi cái chết bí ẩn, kéo độc giả vào cuộc hành trình giữa thực và mộng, giữa niềm tin và nỗi sợ.
Her Body and Other Parties — Carmen Maria Machado
Her Body and Other Parties của Carmen Maria Machado là tập truyện ngắn gồm tám câu chuyện kết hợp khéo léo giữa kinh dị, kỳ ảo và hiện thực, khai thác sâu chủ đề về thân thể nữ giới, ham muốn, bạo lực và nỗi sợ hiện sinh. Tác phẩm mở đầu bằng truyện The Husband Stitch — một phiên bản hiện đại của truyện dân gian Mỹ. Mỗi truyện sau đó lại là một biến thể của nỗi sợ, từ sự ám ảnh về tình dục, danh tính, cho đến những vết thương vô hình mà xã hội để lại trên cơ thể phụ nữ.
Tập sách được Time, NPR và The New Yorker xếp vào danh sách Best Books of the Year, đồng thời đoạt gỉai Shirley Jackson Award cho tác phẩm kinh dị xuất sắc. Với văn phong vừa thơ mộng vừa tàn nhẫn, Machado khiến thể loại kinh dị trở nên sâu sắc và mang tính nữ quyền hiếm có. Không hù doạ bằng máu me, mà bằng cách soi chiếu những nỗi đau thật đến lạnh người.
Ảnh: NXB cung cấp
