What I’ve Learned: Ted Osius

Từng giữ cương vị Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, hiện nay Ted Osius đảm nhiệm vai trò lãnh đạo Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN tại khu vực Đông Nam Á và sinh sống tại TP. HCM, nơi ông và gia đình gọi đây là “quê hương thứ hai”. Trò chuyện với Esquire Việt Nam, ông chia sẻ về hành trình ngoại giao, nghị lực cá nhân và những bài học từ cuộc sống gắn liền với sứ mệnh kết nối.

By |
esquire-vietnam-what-ive-learned-ted-osius

Trở thành Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam là công việc trong mơ của tôi. Từ những năm 1990, khi hai nước vừa thiết lập quan hệ ngoại giao, tôi đã gắn bó và yêu đất nước này, từ con người, ngôn ngữ, lịch sử, nghệ thuật đến âm nhạc. Ý nghĩ được quay lại đây với tư cách đại diện nước Mỹ là điều tôi không dám tin, nhưng đã thành sự thật.

Tôi đã học tiếng Việt trước khi đến đây. Sống tại Việt Nam, tôi có cơ hội cải thiện vì mỗi ngày đều được hòa mình vào văn hóa. Giữ được ngôn ngữ ấy đã mở ra vô số cánh cửa. Và khi người Mỹ thể hiện sự tôn trọng, điều đó thật sự tạo tiếng vang.

Người Việt Nam đã dạy tôi nghị lực và sự tha thứ. Ở Quảng Trị, một người phụ nữ kể rằng ngôi làng của bà đã bị tàn phá bởi bom Mỹ. Tôi thú nhận mình là một nhà ngoại giao Hoa Kỳ. Bà nhìn tôi và nói: “Hôm nay, mình là chị em”. Tinh thần tha thứ ấy, tôi đã thấy ở mọi miền đất nước.

Hòa giải là điều khả thi. Những người đàn ông, phụ nữ dũng cảm ở cả hai phía đã chấp nhận rủi ro lớn để biến chúng ta thành bạn bè. Trong quá trình đó, chúng ta đã học được về nhân tính của nhau.

Ngoại giao thật ra rất đơn giản. Hãy thể hiện sự tôn trọng, xây dựng niềm tin và làm việc cùng nhau. Không có tôn trọng thì không có niềm tin, không có niềm tin thì không thể đạt được điều gì.

Thời khắc khó khăn nhất của tôi trên cương vị đại sứ là những ngày đầu. Phía Việt Nam liên tục nhấn mạnh: “Tổng Bí thư của chúng tôi muốn gặp Tổng thống ở Phòng Bầu dục”, nhưng Washington kiên quyết nói không. Tôi đã tìm đến John Kerry, và ông đã trực tiếp trao đổi với Tổng thống Obama. Ông Obama đồng ý: “Được, tôi sẽ làm”. Khi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng được tiếp đón trọng thị tại Phòng Bầu dục ở Nhà Trắng, quỹ đạo quan hệ hai nước đã thay đổi mãi mãi.

Viết sách dạy tôi tính kiên trì. Suốt từ thập niên 1990, tôi đã mang theo một thùng giấy tờ đi khắp thế giới. Sau nhiệm kỳ đại sứ, tôi mở ra và hiểu rằng: “Có một câu chuyện cần được kể”. Đó chính là tình yêu, vì những câu chuyện này quan trọng.

Chúng tôi từng nghĩ, việc một cặp đồng tính công khai ở Việt Nam sẽ gặp phản đối, nhưng thực tế lại nhận được sự ủng hộ. Mọi người xem chúng tôi cũng như bao gia đình khác. Thậm chí, có những người trẻ nói rằng, họ đã dám come out với cha mẹ sau khi thấy một Đại sứ Mỹ là người đồng tính và có gia đình.

TP. HCM là nơi thân thuộc với gia đình tôi. Khi chúng tôi hạ cánh, con trai tôi quay sang và nói: “Papa, chúng ta về nhà rồi!”. Ở đây, các con tôi luôn được chào đón nồng nhiệt.

Làm cha mẹ đã dạy tôi sự kiên nhẫn. Nuôi dạy con cần nhiều thử thách. Bạn phải kiên nhẫn nếu muốn trở thành một người cha, người mẹ tốt.

Nó cũng dạy tôi về sự mãnh liệt của tình yêu. Không có tình yêu mãnh liệt nào hơn tình yêu của cha mẹ dành cho con cái. Chúng giống như trái tim của bạn sống ngoài cơ thể.

Trẻ con làm cho hôn nhân trở nên sâu sắc hơn. Bạn phải thật sự đồng lòng, bởi vì trẻ con học rất sớm cách thao túng, chia rẽ và “chia để trị”.

Ở tuổi 64, tôi muốn sống đủ lâu để nhìn các con trưởng thành. Tôi tập luyện, cố gắng ăn uống cẩn thận và ngủ đủ giấc. Khi còn trẻ, tôi quan tâm việc chăm chút ngoại hình. Bây giờ, tôi chỉ muốn có mặt bên con mình.

Việt Nam đã thay đổi. Khi tôi đến vào năm 1996, hơn nửa dân số sống dưới mức 1 USD một ngày. Giờ đây, Việt Nam là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Tỉ lệ người nghèo chỉ còn ở mức một con số.

Điều khiến tôi ấn tượng nhất bây giờ là sự lạc quan của giới trẻ Việt Nam. Họ gắn kết với thế giới, kết nối sâu rộng và đong đầy hy vọng về tương lai.

Bước tiến tiếp theo của Việt Nam sẽ đến từ đổi mới sáng tạo. Giáo dục cần phải đề cao tư duy phản biện, sự sáng tạo và kết nối với thế giới ý tưởng. Tài năng đã có, quyết tâm đã có, giờ là lúc hệ sinh thái bắt kịp.

Ảnh: Richard Le

Esquire the relaunch issue
what to read next
Esquire the relaunch issue